Tia x là gì – Lịch sử và những ứng dụng trong y tế hiện đại

Ngành y tế ngày một phát triển đi lên, các máy móc và những công nghệ phát triển tối tân ra đời. Trong đó, tia X quang nổi bật nhất. Nhưng tia x là gì?

Tia X là gì? Định nghĩa về tia X

Tia X là một dạng của sóng điện từ, nó còn được biết đến với tên gọi là tia Röntgen hay X-quang. Tương ứng với dãy tần số từ 30 Petahertz đến 30 Exahertz, nó có bước sóng trong khoảng từ 0,01 đến 10 nanômét. Bước sóng của nó ngắn hơn tia tử ngoại. Nhưng lại dài hơn tia gamma và năng lượng từ 120 eV đến 120 keV.

Nguồn phát sinh nguyên thủy ra tia X

Đèn tia X

• Việc chế tạo ra đèn phát tia X  có nguồn gốc từ phát hiện của Wilhelm Röntgen. Đây là nguồn phát ra tia X nhân tạo, nhưng thứ dụng cụ ứng dụng phổ biến của tia X.
• Trong một ống chân không, các điện tử được gia tốc tới tốc độ cao. Sau đó, nó bị hãm đột ngột khi khi đập vào anode. Và từ đó phát xạ ánh sáng năng lượng cao. Đó chính là nguyên ý hoạt động của đèn Röntgen. Thuật ngữ được sử dụng trong văn liệu tiếng Anh là “Bức xạ khi bị hãm”. Hay dùng từ “bức xạ hãm” theo tiếng Đức là “Bremsstrahlung”

Tia X trong thiên nhiên

• Trong thiên nhiên, sự có mặt các hạt tích điện năng lượng cao và tia gamma trong sinh quyển được hình thành từ sự phân rã phóng xạ của các đồng vị phóng xạ trong đất đá. Chính sự tương tác này của chúng với vật chất xung quanh phát sinh ra tia X theo 2 cơ chế chính chủ yếu.
• Dải năng lượng từ tia gamma đến tia X xuất hiện do bức xạ hãm các hạt tích điện, phát ra photon
• Tia X cũng được phát ra từ các vụ sét đánh tạo ra vùng plasma nhiệt độ cao, nhưng liều lượng này không đáng kể.
• Các tia X thứ cấp được tạo ra từ các photon của tia gamma và tia Xnăng lượng cao tán xạ theo hiệu ứng Compton.

Tia X trong vũ trụ

Theo lý thuyết bức xạ của vật đen tuyệt đối các hiên thể có nhiệt độ cực cao bức xạ tia X. Đây là cơ sở để xác định nhiệt độ vì sao đó.

Úng dụng tia X trong y tế

Tia X được phát triển để sử dụng cho chụp hình y tế, nó có thể chẩn đoán cấu trúc xương. Trong y tế sử dụng ảnh tia X, Khoa X quang là một lĩnh vực chuyên biệt. Tại sao vậy? Bởi vì nó dùng các kĩ thuật khác để chẩn đoán bệnh bằng hình ảnh nên còn được gọi là Khoa chẩn đoán hình ảnh.

Sử dụng tia X không chỉ xác định bệnh lý về xương mà còn có thể giúp ích tìm ra các bệnh về phần mềm. Cụ thể là có thể phát hiện các bệnh về phổi khi xem phim chụp. Phát hiện ra tắc ruột , tràn dịch khi chụp X quang.

Trong kỹ thuật soi trực tiếp “thời gian thực”, tia X có thể dùng ăm khám thành mạch máu hay nghiên cứu độ cản quang của các tạng rỗng nội tạng. Cách này được sử dụng bằng máy chiếu huỳnh quang. Dựa vào các máy soi X quang, định vị các thương tổn tiềm tàng và có thể chữa trị. Đó là những can thiệp về y tế hệ thống động mạch mà tia X có thể hỗ trợ được.

Hiện nay, xạ trị tia X dùng chuyên biệt cho ung thư đều có thể dùng các tia X có năng lượng mạnh.

Hiệu quả của tia x là gì chắc bạn đã tường tận. Trong y học, tia x đóng một vai trò quan trọng cho nhiều người. Thế nhưng, cũng cần lưu ý là tia X cũng gây hại cho những phụ nữ sắp sinh con. Thế nên, nếu bạn đang có ý định có con thì không nên tiến hành chụp X quang nhé!

 

The post Tia x là gì – Lịch sử và những ứng dụng trong y tế hiện đại appeared first on Là Gì Thế ???.